Ofensiva e Ukrainës është pezulluar, madje edhe gjeneralët më të lartë të Kievit e kanë pranuar këtë. Për momentin, opsionet ushtarake për çlirimin e më shumë rajoneve të pushtuara nga Rusia duket se janë ezauruar kryesisht. Tani, Perëndimi po bëjnë thirrje për bisedime dhe negociata midis Kievit dhe Moskës.
Për ukrainasit, plaga që ka shkaktuar lufta në shoqërinë e tyre, negocimi nuk është një opsion. Ata ende shpresojnë se do të çlirojnë më shumë rajone të pushtuara.
Por ukrainasit e dinë gjithashtu se gjithçka mund të ndryshojë për ta nëse SHBA, partneri më i rëndësishëm i Kievit, pakëson ndihmën, ose nëse Donald Trump zgjidhet president vitin e ardhshëm dhe vendos të mos dërgoj më fonde në Kiev.
Por edhe nëse Ukraina është pro, a është Vladimir Putin madje i hapur për negociata?
Është e vërtetë që ai ka deklaruar vazhdimisht se është i hapur për bisedime, megjithëse kushtet e tij janë të papranueshme për Kievin. Ai kërkon njohjen e pretendimit të Rusisë për rajonet e pushtuara dhe të aneksuara, nga Krimea deri në Kherson dhe Zaporizhia. Ai gjithashtu kërkon garanci se Ukraina nuk do të bashkohet me BE ose NATO. Nga këndvështrimi i Putinit, kjo do të thotë se rendi është rivendosur.
Në traditën e vjetër sovjetike, ai po pozicionohet si një zë për paqen. Por në realitet ka një sërë shenjash që sugjerojnë se ai po përgatitet që lufta të vazhdojë për ca kohë, dhe Rusia po pret derisa të mbarojë ndihma nga partnerët e Kievit.
Putini nuk po bën më luftë vetëm kundër “fashistëve në Ukrainë”, por kundër Perëndimit. Së fundmi ai e shpalli luftën një “luftë për çlirim” për të gjithë ata që qëndrojnë kundër “hegjemonisë” së Uashingtonit.
Shpenzime të larta ushtarake
Një e dhënë për qëllimet e vërteta të Putinit qëndron në financat e shtetit të tij. Për vitin e ardhshëm, 6% e prodhimit të brendshëm bruto (PBB) është caktuar për “kostot e mbrojtjes”. Në terma absolutë, kjo është rreth 100 miliardë dollarë. Rusia nuk ka shpenzuar aq shumë për ushtrinë e saj që nga rënia e Bashkimit Sovjetik.
Shpenzimet ushtarake do të qëndrojnë në këtë nivel të paktën deri në vitin 2026.
Nëse përfshijmë gjithashtu buxhetin për sigurinë kombëtare dhe policinë, kjo do të thotë se Rusia po shpenzon një 10% të pabesueshme të PBB-së së saj për luftën.
Prodhimi i pajisjeve ushtarake është gjithashtu në rritje. Sipas shifrave nga konglomerati shtetëror i mbrojtjes Rostec, prodhimi në disa zona mund të rritet me një faktor të paktën dhjetë. Por prodhuesi i armëve nuk ka publikuar shifra konkrete.
Në disa industri, Rusia po prodhon dukshëm më shumë se në vitin 2022, ndërsa në të tjera numrat po shkojnë më poshtë se sa ishin gjatë vitit të parë të luftës.
Por këtyre industrive u është dhënë drita jeshile nga lart dhe paratë po rrjedhin nga shteti. Para së gjithash, Moska është e prirur të kompensojë humbjet që pësoi në dy vitet e para të luftës, me ndihmën e teknologjisë perëndimore, e cila pavarësisht sanksioneve po gjen ende rrugën e saj në Rusi në formën e të ashtuquajturave importe gri.
Shumë pak kundërshtim ndaj luftës
Në frontin e brendshëm, vështirë se ka mbetur ndonjë opozitë. Disa gra ushtarësh organizuan së fundmi një protestë, duke bërë thirrje që burrat e tyre të ktheheshin nga fronti. Por ata nuk guxojnë të kritikojnë vetë luftën. Rusët përballen me disa vite burg për akte të padëmshme proteste.
Qindra mijëra rusë janë larguar nga vendi i tyre që nga pushtimi i Ukrainës.
Ata që kanë mbetur po luftojnë përmes valëve të mobilizimit dhe goditjes së opozitës. Disa po zbulojnë se financiarisht po ecin më mirë se më parë, duke përfituar nga ekonomia në lulëzim, për sa kohë që punojnë në industritë e duhura.
Shpenzimet e larta për armatimet po nxisin rritjen në disa pjesë të ekonomisë. Rusia po vuan mungesën e punëtorëve, sepse shumë qytetarë kanë ikur jashtë vendit. Sipas shifrave zyrtare, shkalla e papunësisë është në nivelin më të ulët historik prej 3%. Kjo shkon paralelisht me fitime më të larta.
Për shumë rusë, lufta po luhet vetëm në ekranet e tyre televizive. Sipas një sondazhi nga instituti i pavarur i kërkimit Levada, rreth 40% e popullsisë nuk po e ndjek luftën nga afër ose aspak. Pavarësisht valëve të mobilizimit, shkallës së lartë të viktimave midis ushtarëve dhe sulmeve ukrainase me dron në tokën ruse, luftimet në Ukrainë janë bërë një lloj zhurme në sfond, të paktën për momentin.
E gjithë bota po financon luftën e Putinit
Në prag të rizgjedhjes së tij të planifikuar në mars 2024, Putini është i kujdesshëm për të vendosur ndonjë masë jopopullore. Ai dëshiron të paktën të ruajë pamjen e demokracisë. Por nëse presidenti rus rizgjidhet, ai mund të rrisë edhe më tej përpjekjet. Kjo është ajo që kanë frikë ekspertë të tillë si politologu rus Vladimir Gelman, i cili jep mësim në Helsinki. Në sytë e tij, kjo mund të nënkuptojë një valë të re mobilizimi dhe një “raund të ri të përshkallëzimit ushtarak”
Sistemi i Putinit është përshtatur me kushtet, dhe mund të mbijetojë edhe për shumë vite të tjera, apo edhe dekada të tjera. Lufta do të zgjasë për aq kohë sa Putini është në pushtet”, shkruan Gelman.
Sipas sondazheve të Levada, 76% e rusëve ende mbështesin luftën e Putinit, ndërsa në të njëjtën kohë 56% janë në favor të mbajtjes së bisedimeve të paqes. Një dëshirë paradoksale, të cilën Putini mund ta injorojë me siguri. Ai mbështetet në rekrutë nga fshati, të cilët tërhiqen në front nga pagat e larta për ushtarët dhe ndihma financiare për ata që kanë mbetur pas.
Çmimet e larta të naftës nënkuptojnë gjithashtu se e gjithë bota po e financon këtë luftë për Putinin.
Në një dekret të publikuar nga Kremlini në fillim të këtij muaji, Putin urdhëroi ushtrinë të rrisë numrin e trupave në 1.32 milionë. Kjo do të ishte një rritje prej 170,000, zgjerimi i dytë i tillë në vitet e fundit, pasi në verën e vitit 2022 Putin urdhëroi që ushtria ruse të rritet në 1.15 milionë trupa.
Pas njoftimit, Ministria Ruse e Mbrojtjes hodhi poshtë menjëherë frikën e popullatës se kjo mund të nënkuptojë një valë të re mobilizimi. Në vend të kësaj, ata po bëjnë thirrje që qytetarët rusë të bashkohen vullnetarisht. Putin ka mjaft fonde në dispozicion për t’i tërhequr ato.
Çmimet e larta të naftës do të thotë gjithashtu se “e gjithë bota po e financon këtë luftë për Putinin”. Ekonomitë si India dhe Kina janë ende duke blerë naftë nga Kremlini; vetëm në gjysmën e parë të këtij viti, Rusia fitoi rreth 200 miliardë dollarë nga eksportet. Sigurisht që Putini po shpenzon më shumë për luftën sesa po sjellin këto eksporte, por ai ka rezerva të konsiderueshme.
