Nga Greg Weaver dhe Andrea Kendall-Taylor, Politico
Shtetet e Bashkuara e kanë cilësuar prej kohësh pushtimin e Ukrainës si një dështim strategjik për Rusinë.
“Lufta e Putinit kundër Ukrainës ka qenë një dështim strategjik, duke pakësuar shumë fuqinë, interesat dhe ndikimin e Rusisë për vitet në vijim”, tha sekretari i Shtetit Antony Blinken në qershor 2023.
E megjithatë, në dy muajt e fundit, një numër në rritje zyrtarësh perëndimorë kanë paralajmëruar për një kërcënim ushtarak nga Rusia kundër vendeve përgjatë krahut lindor të NATO-s.
“Rusia ka zgjedhur një rrugë që është një konfrontim afatgjatë dhe Kremlini me siguri po parashikon një konflikt të mundshëm me NATO-n brenda dekadës së ardhshme apo më shumë”, tha shefi i shërbimit sekret i Estonisë në shkurt.
Ndërkohë, ministrat danezë dhe gjermanë të mbrojtjes kanë paralajmëruar në mënyrë të ngjashme se Rusia mund të sulmojë NATO-n në më pak se një dekadë.
Aktualisht, ka shumë faktorë që punojnë për të larguar Rusinë nga sfidimi i NATO-s, por ekziston një skenar që qëndron si një rrugë e besueshme drejt konfliktit dhe kjo është nëse Kremlini arrin të nënvlerësojë vendosmërinë perëndimore dhe më e rëndësishmja e SHBA-së për të luftuar në kushte të caktuara.
Ndër arsyetqë mund ta bëjnë Kremlinin të besojë se SHBA-së dhe NATO-s nuk kanë vullnet për të luftuar, është rizgjedhja e mundshme e ish-presidentit të SHBA-së, Donald Trump.
Kjo do të ngrinte pikëpyetje serioze për angazhimin e Uashingtonit ndaj Europës, pasi gjatë kohës së tij në detyrë, Trump kishte vënë në dyshim përfshirjen e Amerikës në NATO dhe kërcënoi të tërhiqej nga aleanca.
Deklaratat e tij të fundit duke ftuar Rusinë të sulmojë aleatët që nuk përmbushin angazhimet e tyre për shpenzimet e mbrojtjes, tregojnë se pikëpamjet e tij nuk kanë ndryshuar.
Sigurisht, ka një mori pyetjesh nëse Trump mund të tërhiqet nga aleanca më e vjetër e Amerikës. Megjithatë, thjesht duke vënë në pikëpyetje vullnetin e Uashingtonit për të dalë në mbrojtje të Europës, dëmi do të bëhej.
Kremlini më pas mund të rishikojë llogaritjet e tij në lidhje me besueshmërinë e mbrojtjes kolektive të NATO-s, duke rritur rrezikun e një sfide të drejtpërdrejtë ndaj aleancës.
Por nuk janë vetëm SHBA, ndryshimet politike në Europë mund të ndryshojnë edhe llogaritjet e Kremlinit për NATO-n.
Vitin e kaluar u pa një ringjallje europiane të partive të ekstremit të djathtë, shumë që ushqejnë ndjenja simpatike ndaj Moskës. Zgjedhja e kryeministrit Robert Fico në Sllovaki, për shembull, solli në qeveri një parti që refuzon mbështetjen ushtarake të NATO-s për Ukrainën.
Në mënyrë të ngjashme, Alternativa për Gjermaninë e ekstremit të djathtë, e cila aktualisht po anketohet si partia e dytë më e popullarizuar në Gjermani, mban lidhje të ngushta me Kremlinin, siç bën partia Rally National e lideres së opozitës franceze Marine Le Pen, e cila gjithashtu po rritet në sondazhe.
Kështu, një rritje e qëndrueshme e mbështetjes politike për të djathtën ekstreme në Europë mund të bindë Moskën se NATO-ja nuk do të arrinte konsensus në lidhje me një përgjigje ndaj agresionit rus.
Ndoshta më shqetësuese nga të gjitha, megjithatë, do të ishte se si angazhimi i SHBA në një konflikt të madh me Kinën do të ndikonte në llogaritjet e presidentit rus Vladimir Putin.
Në dhjetor, presidenti kinez Xi Jinping thuhet se i tha presidentit amerikan Joe Biden se Pekini do të ribashkojë Tajvanin me Kinën kontinentale, megjithëse nuk dihet se kur.
Konflikti i SHBA me Kinën nuk është i pashmangshëm, por nëse ndodh, Kremlini do të tundohej seriozisht për të përfituar, duke gjykuar se Uashingtoni nuk do të kishte as interes politik dhe as burime për t’i ardhur në ndihmë Europës.
Për më tepër, nëse SHBA-ja detyrohet t’i përgjigjet konflikteve më të vogla por ende të rëndësishme me Iranin ose Korenë e Veriut, Kremlini mund të arrijë në një përfundim të ngjashëm.
Duke e komplikuar edhe më tej tablonë është prirja e Moskës si për marrjen e rrezikut ashtu edhe për llogaritjen e gabuar. Sipas hulumtimeve, autokratët personalistë si Putini janë më të prirur për të bërë gabime, pjesërisht sepse ata e rrethojnë veten me burra dhe besnikë.
Kremlini tashmë ka nënvlerësuar seriozisht aftësinë e tij për të mposhtur me shpejtësi ushtrinë e Ukrainës, si dhe përgjigjen e Perëndimit ndaj pushtimit.
Kështu, sapo Rusia të rikonstituojë forcat e saj konvencionale pasi luftimet në Ukrainë të pakësohen, shumë liderë europianë projektojnë se Moska mund të rigrumbullojë forcat e saj brenda dy deri në pesë vjet, do të përbëjë përsëri një kërcënim të rëndësishëm për vendet e NATO-s në lindje.
Meqenëse forcat e NATO-s ka të ngjarë të mbeten konvencionalisht superiore, Rusia do të jetë ende e pozicionuar mirë për të frenuar ose mposhtur këtë kërcënim por kjo do të ndodhë vetëm për sa kohë që SHBA mbetet plotësisht e përkushtuar ndaj aleancës dhe nuk është e përfshirë në një konflikt të madh gjetkë.
Sfida për NATO-n është se ajo aktualisht mbështetet në përforcimin në shkallë të gjerë të SHBA-së për të arritur epërsi konvencionale vendimtare ndaj Rusisë.
Dhe siç vuri në dukje Komisioni i Kongresit për Qëndrimin Strategjik të Shteteve të Bashkuara, strategjia aktuale e mbrojtjes së SHBA-së “pasqyron një konstruksion të madhësisë së një lufte të madhe për forcën konvencionale. Komisioni beson se kjo strategji është e mjaftueshme për të penguar agresionin oportunist ose bashkëpunues por do të dështojë në harkun kohor 2027-2035.
Pra, për të penguar në mënyrë efektive Putinin nga sulmi oportunist i NATO-s nëse SHBA-ja do të përfshihej në konflikt diku tjetër, aleanca duhet të jetë në gjendje të demonstrojë në mënyrë të besueshme se do të ruante ende epërsinë konvencionale. Lajmi i mirë këtu është se forcat amerikane që kërkohen për të arritur një epërsi të tillë në Europë dhe Azi janë krejt të ndryshme: Ruajtja e epërsisë konvencionale në Azi kërkon kryesisht forca detare dhe ajrore, ndërsa për ta bërë këtë në Europë kërkon kryesisht forca ajrore dhe të rënda tokësore.
Megjithatë, ekziston një kufizim kryesor operacional në aftësinë e SHBA-së dhe aleatëve të saj për të luftuar dhe fituar në dy teatro njëkohësisht: logjistikën.
Lufta kërkon ngritjen strategjike ajrore dhe detare për të marrë forcat e nevojshme aty ku duhet dhe më pas për t’i mbajtur ato në luftime, si dhe për të pasur rezerva të mjaftueshme municionesh konvencionale të avancuara për të ruajtur epërsinë konvencionale.
Ekzistojnë gjithashtu aftësi kritike ushtarake amerikane “me densitet të ulët, kërkesë të lartë”, si bombarduesit, mbrojtjet e integruara ajrore dhe raketore, avionët cisternë, aftësitë e inteligjencës, mbikqyrjes dhe zbulimit dhe aftësitë e luftës kundër nëndetëseve, të cilat do të ishin të pamjaftueshme në dy, konflikti i teatrit.
Kjo do të thotë se nëse SHBA-ja dhe partnerët e saj nuk munden ose u mungon vullneti politik të ruajnë një epërsi të tillë konvencionale në një konflikt të dytë, frenimi ose mposhtja e agresionit oportunist do të kërkojë mbështetje më të madhe në armët bërthamore amerikane për të kundërshtuar epërsinë konvencionale të kundërshtarit.
Megjithatë, ky nuk është një funksion aktual i forcave bërthamore të SHBA-së, as forca që SHBA planifikon aktualisht të futet në terren nuk është e projektuar për të luajtur një rol të tillë.
Për më tepër, ndërkohë që mund të jetë e mundur ushtarakisht të kundërshtohet epërsia konvencionale e Kinës me armë bërthamore, bërja e kësaj për të penguar Rusinë do të ishte problematike.
Avantazhi në rritje i forcës bërthamore të teatrit të Rusisë do të ishte i vështirë për t’u kapërcyer në një mënyrë që do ta bënte të besueshme një strategji të tillë të SHBA-së.
Për të rregulluar të gjitha këto, SHBA-të dhe aleatët e saj duhet të ndërtojnë një kuptim të përbashkët të kërcënimit që paraqet agresioni oportunist ndaj NATO-s. Këto janë padyshim diskutime të vështira për t’u bërë, kryesisht sepse ato ngjallën frikën europiane se Uashingtoni po kërkon të zvogëlojë angazhimin e tij për mbrojtjen e tyre.
Megjithatë, të gjithë aleatët e NATO-s duhet t’i bëjnë këto biseda.
Të pajisura me një kuptim të rrezikut që paraqet agresioni oportunist i Rusisë, SHBA-ja dhe aleatët e saj në NATO duhet të krijojnë konsensus mbi mënyrën se si të rrisin dhe optimizojnë aftësitë ushtarake të kombeve të shumta anembanë Evropës dhe të rrisin kontributet e SHBA-së në përputhje me rrethanat.
Dhe ndërsa shumë anëtarë të NATO-s kanë rritur tashmë shpenzimet e tyre të mbrojtjes që nga pushtimi i Ukrainës, çelësi do të jetë që aleatët të investojnë disa nga shpenzimet e tyre më të mëdha në aftësitë që SHBA nuk do të ishin në gjendje të ofronin nëse angazhoheshin ushtarakisht diku tjetër.
Së fundi, meqenëse forcat e nevojshme për të arritur epërsinë konvencionale në Azi dhe Europë janë kaq të ndryshme, ka rregullime të mundshme që mund të bëhen në strukturën dhe qëndrimin e forcave konvencionale të SHBA dhe NATO-s, të cilat do të ndihmonin në arritjen e epërsisë në të dy teatrot.
Duke pasur parasysh performancën e Rusisë në Ukrainë, këto mund të përfshijnë një rritje të kontributeve të optimizuara të forcave konvencionale nga aleatët europianë të NATO-s, duke paravendosur më shumë pajisje të forcave të rënda tokësore të SHBA-së në Europë, si dhe rritjen selektive të kontributeve të SHBA-së.
Për të parafrazuar dëshminë e Kongresit të ish-Kryetarit të Shefave të Shtabit të Përbashkët, Gjeneral Mike Milley, ndërsa është e shtrenjtë të bësh atë që është e nevojshme për të penguar agresionin e madh, do të ishte shumë më e shtrenjtë të luftosh një luftë të madhe nëse çdo gjë taktikë dështon.
Andrea Kendall-Taylor është drejtor i Programit të Sigurisë Transatlantike në Qendrën për një Siguri të Re Amerikane dhe ishte zëvendës oficer i inteligjencës kombëtare për Rusinë dhe Euroazinë në Këshillin Kombëtar të Inteligjencës.
Greg Weaver është një ish-zëvendës drejtor i Drejtorisë së Shefave të Përbashkët të Shtabit dhe Politikat Strategjike dhe një ish-drejtor kryesor në Zyrën e Nënsekretarit të Mbrojtjes për Politikat.
