Edhe pse presidenti rus, Vladimir Putin, dhe lideri kinez, Xi Jinping, kanë deklaruar gjatë një takimi në Pekin më 4 shkurt se kanë një partneritet “pa kufi”, grumbullimi masiv ushtarak i Kremlinit përreth Ukrainës dhe kërcënimi për pushtim po testojnë raportet Moskë-Pekin.
Të nxitur nga interesi i përbashkët që t’i kundërvihen Shteteve të Bashkuara, raportet Moskë-Pekin janë më të afërtat që prej ditëve të para të Luftës së Ftohtë.
Kriza që po përshkallëzohet në Ukrainë, megjithatë, tani e ka lënë Kinën në një pozitë të vështirë, teksa tenton të balancojë raportet me Rusinë kundër politikës së saj të jashtme për të mbrojtur sovranitetin e shtetit dhe për të mos rrezikuar interesat e saj afatgjate strategjike në Evropë dhe më gjerë.
“Kinezët ende i kanë të vendosura vijat e tyre në rërë”, tha për Radion Evropa e Lirë, Jakub Jakobowski nga Qendra për Studime Lindore e Varshavës. “Çdo gjë që mund ta kthejë Ukrainën në një konflikt më të gjerë ushtarak, është diçka që Kina absolutisht nuk e dëshiron”.
Teksa kriza në Evropën Lindore ka evoluar, me Rusinë që ka grumbulluar më shumë se 150,000 trupa përgjatë kufirit me Ukrainën, Pekini është përpjekur që të ketë një qasje më të kujdesshme: duke fajësuar zgjerimin e NATO-s për provokimin e tensioneve dhe duke kritikuar Shtetet e Bashkuara për përkeqësimin e situatës, teksa ka bërë thirrje për diplomaci më të madhe, derisa mundësitë për një pushtim rus po rriten.
Pas vendimit të Putinit për të njohur entitetet separatiste të Donjeckut dhe Luhanskut si shtete të pavarura dhe zotimit rus për dislokimin e trupave atje, qëndrimi i kujdesshëm i Kinës ka vazhduar, teksa Pekini ka arritur të mbajë balancën midis mosmiratimit të lëvizjeve të fundit të Moskës në Ukrainë, ndërkaq në anën tjetër duke mos i kundërshtuar ato në mënyrë eksplicite.
Ky pozicion më i nuancuar u shfaq gjatë një telefonate të zhvilluar më 22 shkurt midis ministrit të Jashtëm kinez, Wang Yi, dhe sekretarit amerikan të Shtetit, Antony Blinken, ku Wang u bëri thirrje të gjitha palëve të përfshira të “tregojnë përmbajtje” dhe të zgjidhin krizën përmes negociatave. Megjithatë, ai sërish u pajtua me ato që ai i shihte si “shqetësime” legjitime “të sigurisë” së Rusisë.
“Ky është test për këtë fazën e re të raporteve të tyre që u theksuan kur Xi dhe Putin u takuan në margjinat e Olimpiadës [më 4 shkurt]”, tha Jakobowski, duke shtuar se “deri më tani, duket se është një test që ata do ta kalojnë”.
