Europa nuk shquhet për dinamizmin e saj, por e tronditur nga kriza energjetike që pasoi pushtimin rus të Ukrainës në vitin 2022, ekonomia e Bashkimit Europian është rritur me vetëm 4% këtë dekadë, krahasuar me 8% në Amerikë; që nga fundi i vitit 2022.
Si Europa ashtu edhe Britania nuk kanë pësuar fare rritje.
Europa tashmë po përballet me një rritje të importeve të lira nga Kina, të cilat, ndërkohë që përfitojnë konsumatorët, mund të dëmtojnë prodhuesit dhe të rrisin konfliktet sociale dhe industriale.
Dhe brenda një viti Donald Trump mund të kthehet në Shtëpinë e Bardhë, duke rritur tarifat për eksportet e Europës.
The Economist vëren se megjithëse problemet me të cilat po përballet Europa e kanë origjinën diku tjetër, hapat e gabuar nga vetë politikëbërësit e saj mund të përkeqësojnë dëmin.
Europa gjendet në një periudhë fatkeqe. Kontinenti kërkon urgjentisht rritje të fuqishme ekonomike për të forcuar shpenzimet e mbrojtjes, veçanërisht në dritën e pakësimit të ndihmës amerikane për Ukrainën dhe për të përmbushur angazhimet e saj për energjinë e gjelbër.
Për më tepër, zhgënjimi midis votuesve është në rritje, duke i bërë ata të ndjeshëm ndaj mbështetjes së partive të djathta të forta si Alternativa për Gjermaninë. Për më tepër, pengesat e vazhdueshme ndaj rritjes, duke përfshirë plakjen e popullsisë, kornizat e rënda rregullatore dhe integrimin e pamjaftueshëm të tregut, mbeten të pazgjidhura.
Zhvillimi pozitiv është se më e keqja e goditjes energjetike duket se ka ikur: çmimet e gazit janë ulur ndjeshëm nga pika më e lartë e tyre. Megjithatë, sfida të tjera sapo po shfaqen. Përballë një ngadalësimi deflacioni, qeveria e Kinës duhet të stimulojë konsumin e vogël familjar të vendit, i cili mund të zëvendësojë investimet në pronë si një burim kërkese.
Në vend të kësaj, presidenti Xi Jinping po përdor subvencione për të shtuar prodhimin kinez, i cili tashmë përbën rreth një të tretën e prodhimit global të mallrave. Ai po mbështetet te konsumatorët e huaj për të mbështetur rritjen.
Theksi i Kinës qëndron në produktet miqësore me mjedisin, veçanërisht automjetet elektrike, me potencialin që pjesa e saj e tregut global të dyfishohet, duke arritur një të tretën deri në vitin 2030.
Ky ndryshim mund të prishë dominimin e lojtarëve kryesorë të Evropës si Volkswagen dhe Stellantis (në të cilat Exor, një aksioner kryesor, gjithashtu ka aksione në kompaninë mëmë të The Economist).
Prodhuesit europianë nëpër sektorë të ndryshëm, nga turbinat me erë te pajisjet hekurudhore, po monitorojnë me ankth zhvillimet në Lindje.
Pas nëntorit, prodhuesit gjithashtu mund ta kthejnë vëmendjen e tyre drejt perëndimit. Gjatë mandatit të tij të mëparshëm, Trump zbatoi tarifa për importet e çelikut dhe aluminit, duke u shtrirë përfundimisht në ato nga Europa, duke e shtyrë BE-në të hakmerret ndaj mallrave të tilla si motoçikletat dhe uiski derisa u negociua një ‘armëpushim i brishtë’ nën Presidentin Joe Biden në 2021.
Aktualisht, Trump po kërcënon për një tarifë 10% të përgjithshme për të gjitha importet, me këshilltarët e tij që sugjerojnë masa edhe më drastike
Një raund tjetër i luftës tregtare kërcënon eksportuesit e Evuropës, të cilët kishin 500 miliardë euro (540 miliardë dollarë) shitje në Amerikë në 2023. Me 500 miliardë euro (540 miliardë dollarë) shitje në Amerikë në vitin 2023, ata qëndrojnë të pambrojtur ndaj tekave tëTrump, i cili mbetet i fiksuar në bilancet tregtare dypalëshe, raporton abcnews.al.
Duke shtuar tensionin, ekipi i Trump është gjithashtu i pakënaqur me taksat digjitale të Europës, taksat kufitare të karbonit dhe taksat mbi vlerën e shtuar.
Çfarë duhet të bëjë Evropa?
Rruga përpara është e mbushur me kurthe. Një gabim do të ishte mbajtja e politikës ekonomike shumë të shtrënguar në një moment cenueshmërie, një gabim që Banka Qendrore Europiane e ka bërë më parë.
Vitet e fundit banka me të drejtë e ka luftuar inflacionin me rritje të normave të interesit. Por në ndryshim nga Amerika me shpenzime të lira, qeveritë e Europës po i sjellin buxhetet e tyre në një ekuilibër më të mirë, gjë që duhet të freskojë ekonominë, ndërsa mallrat e lira kineze do të ulin inflacionin drejtpërdrejt.
Kjo u jep hapësirë bankave qendrore të Europës për të ulur normat e interesit për të mbështetur rritjen. Do të jetë më e lehtë për t’u përballur me përçarjet nga jashtë nëse bankat qendrore e shpëtojnë ekonominë nga rrënimi që do të ndalonte punëtorët të gjenipunë të reja.
Një kurth tjetër do të ishte kopjimi i proteksionizmit të Amerikës dhe Kinës duke lëshuar subvencione të mëdha për industritë e favorizuara. Luftërat e subvencioneve janë me shumën zero dhe shpërdorojnë burime të pakta, brenda Europës, vendet tashmë kanë filluar një garë intra-kontinentale deri në fund.
Problemet e fundit ekonomike të Kinës demonstrojnë të metat, jo virtytet, të planifikimit të tepruar të qeverisë; Politika industriale e Amerikës nuk i ka mahnitur votuesit ashtu siç kishte shpresuar Presidenti Biden dhe tarifat kanë kushtuar më shumë vende pune sesa kanë prodhuar.
Në të kundërt, tregtia i bën ekonomitë më të pasura edhe kur partnerët e tyre tregtarë janë proteksionistë.
Një bum prodhimi në Amerikë është një shans për prodhuesit europianë që të furnizojnë pjesë; Importet e lira nga Kina do ta bëjnë më të lehtë tranzicionin e energjisë së gjelbër dhe do të ofrojnë lehtësim për konsumatorët që vuajtën gjatë krizës energjetike.
Hakmarrja selektive dhe proporcionale kundër proteksionizmit mund të justifikohet në një përpjekje për të bindur Amerikën dhe Kinën nga ndërprerja e mëtejshme e flukseve tregtare globale.
Por kjo do të kishte një kosto për ekonominë e uvropës, si dhe do të dëmtonte objektivat e saj
Në vend të kësaj, Europa duhet të krijojë politikën e saj ekonomike të përshtatshme për momentin. Ndërsa Amerika mbush industrinë me para, Europa duhet të shpenzojë për infrastrukturën, arsimin dhe kërkimin dhe zhvillimin.
Në vend që të imitojë ndërhyrjen e Kinës, Europa duhet të marrë shembull nga përfitimi që firmat kineze nxjerrin nga një treg i madh vendas. Integrimi i tregut të shërbimeve të Europës, ku tregtia mbetet e vështirë, do t’i ndihmonte firmat të rriteshin, të shpërblente inovacionin dhe të zëvendësonte disa vende pune të humbura në prodhim.
BE-ja duhet të reformojë rregulloren e saj, e cila gjithashtu pengon industritë e shërbimeve. Unifikimi i tregjeve të kapitalit, duke përfshirë ato në Londër do të kishte të njëjtin efekt.
Diplomatët europianë duhet të nënshkruajnë marrëveshje tregtare kudo që janë ende në ofertë, në vend që t’i lënë fermerët të merren me to, si në disa negociata të fundit.
The Economist argumenton se Europa duhet të zhvillojë strategjinë e saj ekonomike të përshtatshme për momentin dhe duhet të marrë parasysh avantazhet që ndërmarrjet kineze fitojnë nga një treg i madh vendas.
Integrimi i ekonomisë së shërbimeve të Europës, ku tregtia mbetet e vështirë, do t’i lejonte ndërmarrjet të lulëzojnë, të shpërblejë inovacionin dhe të zëvendësojë disa punë të humbura industriale.
Unifikimi i tregjeve të kapitalit, përfshirë ato në Londër, do të arrinte të njëjtin rezultat. Në vend që të lejojnë fermerët të pengojnë traktatet tregtare, siç ka ndodhur në diskutimet e shumta të fundit, diplomatët europianë duhet t’i nënshkruajnë ato kudo që janë.
